top of page
Park Strzelecki.jpg

Tarnowskie parki. Wymarzone miejsce naszych spotkań

Projekt realizowany od 2018 roku w celu popularyzowanie spędzania wolnego czasu przez młodzież na terenie trzech tarnowskich parków: Parku Strzeleckim, Parku Sanguszków, Parku Piaskówka oraz dbania o lokalne środowisko naturalne

Akcja która trwa do dnia dzisiejszego polega na inicjowaniu przez nasze stowarzyszenie różnorodnych aktywności skierowanych do młodzieży:

- których realizacja odbywa się na terenie tarnowskich parków, 

- popularyzujących wiedzę na temat tarnowskich parków,

- zapewniających czystość i rozwój tych miejsc 

Główne cele projektu "Tarnowskie parki. Wymarzone miejsce naszych spotkań" to zachęcenie młodzieży do spędzania wolnego czasu w otoczeniu środowiska naturalnego (w miejskich parkach) oraz wykształcenie w umysłach młodych ludzi świadomości w zakresie konieczności dbania o środowisko naturalne jak o wspólne dobro oraz prezentowania w swoim codziennym życiu postaw proekologicznych dzięki którym dobro to możemy zachować i z niego korzystać. 

PARK STRZELECKI w Tarnowie 

to jeden z najpopularniejszych terenów zielonych w Tarnowie. Położony zaledwie kilkaset metrów od Rynku, przyciąga spragnionych relaksu walorami estetycznymi i rekreacyjnymi. Swą funkcję spacerowego ogrodu miejskiego pełni od momentu powstania w 1866 r. Wówczas to z położonych na peryferiach miasta folwarków Dyksonówka i Podwale wydzielono 14-morgową działkę (1 morga = nieco ponad 0,5 ha) z przeznaczeniem na strzelnicę i ogród miejski. Na terenie otrzymanym od Rady Miejskiej Towarzystwo Strzeleckie zbudowało swoją siedzibę oraz obwałowaną strzelnicę, której zarys widoczny jest do dziś. Na pozostałej części działki założono park, zwany od początku „strzeleckim”. Park podzielony był na dwie części –  obejmującą ¾ powierzchni część spacerową od wschodu oraz gospodarczą od zachodu. Część gospodarcza składała się z ogrodu warzywnego (obecnie ogródek jordanowski) i pomologicznego, czyli szkółek drzew owocowych i ozdobnych (obecnie stok powyżej ogródka jordanowskiego).

Park jak żywy organizm zmieniał się i nadal podlega zmianom. Jego kompozycja ma charakter typowy dla wcześniejszych założeń parkowych z początku XIX w. Została ona nawiązana do naturalnego ukształtowania terenu. Grzbiet wzniesienia zajmuje niezmiennie owalny gazon z wodotryskiem. W kierunku ul. Słowackiego opada krótki, południowy stok, pierwotnie z przewagą trawników, obecnie dość gęsto zadrzewiony. Po długim, łagodnym stoku północnym spływały faliście ścieżki oplatające nieregularne dywany zieleni i w najniższej części okalające staw. Połacie trawników obsadzone były pojedynczymi skupinami drzew i wąskimi kurtynami krzewów. Z biegiem czasu drzewa i krzewy rozrastały się, a także pojawiały się samorzutnie siewki drzew, dodatkowo zwiększając zwarcie drzewostanu. Teraz nawet większe, niezadrzewione przestrzenie są silnie ocienione rozłożystymi koronami starych drzew, dzięki czemu panuje tam tajemniczy nastrój i chłodny, wilgotny mikroklimat. Park ulegał również wielu planowym modyfikacjom, przez co zatraciła się jego jasna dawniej kompozycja krajobrazowa. Jednak pomimo tylu zmian, pierwotny układ założenia jest czytelny do dziś.

Ciekawa jest historia stawu. Został on wykopany równocześnie z zakładaniem ogrodu w celu odprowadzenia nadmiaru wód z mocno podmokłej północnej części parku. Niewiele to jednak pomogło, bo teren ten wciąż był błotnisty, a „psująca” się woda w stawie stanowiła uciążliwość zapachową, co doprowadziło do zasypania stawu w 1913 r. Po odtworzeniu stawu jego brzegi umocniono betonem, alejki wyasfaltowano, wysepkę uświetniono mauzoleum. Jednak kłopoty nie skończyły się nawet w dzisiejszych czasach, gdyż często dochodzi do uciążliwych i trudnych do zwalczenia zakwitów glonów. Przed I wojną światową istniały plany utworzenia w stawie kąpieliska, lecz ze względów higienicznych nie zostały zrealizowane. Funkcjonował natomiast w tym czasie drewniany pawilon Towarzystwa Łyżwiarskiego.

Istotą każdego ogrodu jest jego roślinność, a ta w Ogrodzie Strzeleckim z pewnością jest godna uwagi. W drzewostanie, oprócz znanych nam rodzimych gatunków, znajdziemy drzewa sprowadzone z różnych części świata, jak tulipanowiec amerykański, platan, choina kanadyjska czy rosnące obok wodotrysku daglezje i miłorzęby japońskie. Także bardzo wiele kasztanowców białych, które jak większość drzew tego gatunku w Polsce zostały zaatakowane przez szkodnika - szrotówka kasztanowcowiaczka. Jak możemy dzisiaj zobaczyć, dzięki podjętej „akcji ratunkowej” – grabieniu i paleniu liści z larwami owada oraz szczepieniom drzew, kasztanowce w Parku Strzeleckim zostały uratowane. Dominującym rodzajem wśród drzew jest klon. Występują tu wszystkie 3 gatunki rodzime – zwyczajny, jawor i polny (ciekawe, rosnące niemal poziomo drzewo przy stawie) oraz kilka obcych – srebrzysty, jesionolistny czy rzadko spotykany w Polsce klon kapadocki. Niektóre drzewa pochodzą jeszcze z pierwotnych nasadzeń, a więc mają ok. 150 lat, np. dęby w dolnej części alejki biegnącej wzdłuż ul. Piłsudskiego. Warstwa krzewów także prezentuje się imponująco, jak pięknie kwitnące magnolie czy okazałe, niemal drzewiaste okazy cisów. Nie sposób jednak wymienić tu wszystkich, gdyż wg inwentaryzacji z 1972 r. w Parku naliczono 51 taksonów drzew liściastych i 18 taksonów drzew i krzewów iglastych. Runo jest bardzo ubogie ze względu na silne ocienienie koronami drzew, za to uwagę przyciągają wielobarwne klomby, na których tradycyjnie od zarania ogrodu wysadza się setki kwiatów.

O atrakcyjności Parku Strzeleckiego stanowi również jego architektura. Najokazalszym obiektem jest neogotycki pałacyk Towarzystwa Strzeleckiego z 1866 r., który po II wojnie światowej był siedzibą Komendy Hufca ZHP, a od 2004 r. znajduje się w posiadaniu Bractwa Kurkowego w Tarnowie. Stojący obok pałacu budynek w stylu secesji wiedeńskiej to dom ogrodnika miejskiego, którego budowę ukończono w 1907 r. (obecnie mieści się w nim pizzeria). W związku z budową w Tarnowie wodociągu miejskiego pojawił się projekt wykonania w Parku wodotrysku, który to projekt zrealizowano w 1912 r. Fontanna ta ma formę zagłębionej niecki, w której na postumentach siedzą cztery lwy, trzymające na głowach wielki talerz z postacią greckiej bogini Hebe, uosabiającej młodość. Przy alejce okalającej gazon stoi metalowy kurant wodny w formie zdobionej kolumny z misą na wodę. Najbardziej znanym obiektem Parku, a zarazem jedną z wizytówek Tarnowa, jest mauzoleum generała Józefa Bema. Znajdujące się na wysepce pośrodku stawu mauzoleum ma postać sarkofagu umieszczonego na sześciu wysokich kolumnach. Budowa mauzoleum pociągnęła za sobą istotną zmianę w wyglądzie Parku. Przecięcie prostej alei od gazonu na szczycie wzniesienia do stawu wymusiło znaczącą korektę układu ścieżek i skupin roślinności. Na wzmiankę zasługuje także ogrodzenie Parku. Pierwotnie był to żywopłot, od 1902 r. drewniany parkan z dębowych sztachet, a obecne betonowo-metalowe ogrodzenie wraz z bramą wejściową od strony ul. Piłsudskiego wybudowano w 1927 r. Warto również wspomnieć, iż stałym mieszkańcem parku, a ściślej mówiąc stawu wokół mauzoleum jest łabędź, który swoją atrakcyjnością przyciąga zarówno starszych, jak i najmłodszych.

Park Strzelecki był pierwszym w Tarnowie tak dużym, publicznym terenem rekreacyjnym, stąd ogromne powodzenie, jakim cieszył się od początku swego istnienia. Urządzano w nim większość festynów i koncertów, których centralnym punktem była nieistniejąca już drewniana altana obok wodotrysku. Po II wojnie światowej przeniesiono organizację zabaw w inne miejsca miasta, przez co charakter Parku zmienił się na spokojniejszy, spacerowo-kontemplacyjny, aczkolwiek niektóre masowe imprezy nadal urządzane są tutaj, jak np. „Bieg Sokołów” z okazji Święta Niepodległości 11 listopada. Zgoła inny charakter ma gwarny zazwyczaj ogródek jordanowski, wyposażany w coraz nowocześniejsze i bezpieczne urządzenia zabawowe. Nieco powyżej ogródka rosną dęby, klony oraz lipa posadzone w ostatnich latach dla upamiętnienia odbywających się w mieście wydarzeń związanych z ochroną przyrody („Dzień Ochrony Środowiska”, „Drzewko za butelkę”). W tej scenerii wręczane są corocznie statuetki „ Tarnowskiego Ekologa” – nagrody Prezydenta Miasta Tarnowa honorujące osoby najbardziej zaangażowane w działania na rzecz ochrony przyrody. Natomiast jeszcze wyżej znajduje się długi i łagodny stok, wykorzystywany przez najmłodszych do saneczkowania. O pomologicznej przeszłości stoku świadczą rosnące tu drzewa owocowe starych, wysokopiennych odmian. Wierzchołek tego wzniesienia stanowi zakończenie obwałowanej, ponad stumetrowej długości strzelnicy, której początek znajduje się pod pałacem Bractwa Kurkowego.

Jak ważnym obiektem dla Tarnowian jest ten miejski ogród, świadczą akty prawne obejmujące go różnymi formami ochrony: wpis do rejestru zabytków A-81 z dnia 13.12.1975r. , rozporządzenie nr 7/93 Wojewody Tarnowskiego z dnia  23.07.1993r. uznające Park za pomnik przyrody, uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie z 2003 r. w sprawie uznania za park gminny. Park Strzelecki przetrwał w mało zmienionej formie ciężkie czasy i zawieruchy dwóch wojen. Pozostaje mieć nadzieję, że oprze się naporowi innych żywiołów (budownictwo, motoryzacja) i będzie służyć swą zielenią następnym pokoleniom.

Park Strzelecki to jeden z najpopularniejszych terenów zielonych w Tarnowie. Funkcję spacerowego ogrodu miejskiego pełni od momentu powstania w 1866 r. Nazwę swą zawdzięcza strzelnicy, której zarys widoczny jest do dziś. Najbardziej okazałym obiektem jest neogotycki pałacyk Towarzystwa Strzeleckiego z 1866r., który obecnie jest we władaniu Bractwa Kurkowego w Tarnowie. Na uwagę zasługuje również fontanna przedstawiająca boginię młodości-Hebe podtrzymywaną  przez cztery lwy. Najbardziej znanym obiektem Parku, a zarazem jedną z wizytówek Tarnowa, jest mauzoleum generała Józefa Bema. Znajdujące się na wysepce pośrodku stawu mauzoleum ma postać sarkofagu umieszczonego na sześciu wysokich kolumnach. Park Strzelecki był pierwszym w Tarnowie tak dużym, publicznym terenem rekreacyjnym, stąd ogromne powodzenie, jakim cieszył się od początku swego istnienia. Obecnie urządzany jest w nim „Bieg Sokołów” z okazji Święta Niepodległości 11 listopada, a w scenerii ogródka jordanowskiego, wyposażonego w nowoczesne i bezpieczne urządzenia zabawowe, prowadzone są imprezy związane z ochroną przyrody. W drzewostanie, oprócz znanych nam rodzimych gatunków, znajdziemy drzewa sprowadzone z różnych części świata, jak tulipanowiec amerykański, platan, choina kanadyjska czy rosnące obok wodotrysku daglezje i miłorzęby japońskie. Wg inwentaryzacji z 1972 r. w Parku naliczono 51 taksonów drzew liściastych i 18 taksonów drzew i krzewów iglastych. Park jest ważnym dla Tarnowian obiektem. Przetrwał on w mało zmienionej formie ciężkie czasy i zawieruchy dwóch wojen. Pozostaje mieć nadzieję, że będzie służyć swą zielenią następnym pokoleniom.

PARK SANGUSZKÓW

Niegdysiejsza podtarnowska wieś Gumniska istniała już w XV w. i od początku należała do kolejnych właścicieli Tarnowa: Leliwitów, Tarnowskich, Ostrogskich, Zamojskich, Lubomirskich, a na koniec Sanguszków, którzy w pierwszej połowie XVIII w. przenieśli tutaj swą siedzibę z podupadającego zamku na Górze Św. Marcina. W 1799 r. wznieśli w Gumniskach tzw. pałac letni w stylu spokojnego klasycyzmu (zach. skrzydło obecnego pałacu) wraz z towarzyszącym mu od południa ogrodem o założeniu geometrycznym w stylu „holenderskim”. Książę Władysław Sanguszko rozbudował pałac w 1834 r. dodając jego wschodnie skrzydło i piętrowy łącznik z filarowo-kolumnową galerią między skrzydłami, a wokół budynku polecił założyć rozległy ogród krajobrazowy w stylu angielskim, ze stawem-kanałem w części północnej. Później pałac wzbogacony został od zachodu o neogotycką kaplicę (ok. 1870 r.) i od strony wschodniej o przybudówkę (ok. 1925 r).

Naturalne ukształtowanie terenu, wzgórze pałacowe z łagodnymi stokami tworzy bardzo korzystne warunki krajobrazowe, które wykorzystano do urządzenia ogrodu. Pierwotnie był to ogród krajobrazowy w stylu romantycznym, w połączeniu z dwoma układami regularnego założenia barokowego. Geometryczna forma salonu po południowej stronie pałacu jest pozostałością XVIII w. ogrodu barokowego-klasycyzującego. Najprawdopodobniej drugi ogród w stylu włoskim istniał w południowo-zachodniej części parku obok domu ogrodnika. Pozostałą część stanowił park krajobrazowy z nieregularną siecią ścieżek, zbiornikami wodnymi oraz swobodnie rozmieszczonymi drzewami w postaci grup, klombów, altan i soliterów. Drzewostan parku zawierał przede wszystkim drzewa rodzimego pochodzenia: lipy, klony, graby, dęby, jesiony, wiązy, buki, świerki i sosny, z domieszką gatunków aklimatyzowanych w Polsce - robinie akacjowe, kasztanowce, tulipanowce, platany, sosny wejmutki. Niektóre drzewa opatrzone były emaliowanymi tabliczkami z nazwą gatunkową, część tabliczek zachowała się do dziś. Istotnym elementem ogrodu były klomby kwiatowe występujące pojedynczo na terenie parku bądź też w większej grupie przed ścianą frontową pałacu. Alejki parkowe obsadzone były żywopłotami grabowymi, które stanowiły nie tylko element ozdobny, ale tworzyły niejako ramy odgradzające właściwy ogród od reszty założenia. Brzegi stawów i kanałów łączyły drewniane mostki. Pod koniec XIX w. drogę prowadzącą w pola (obecnie ul. Błotna) obsadzono klonami, lipami i żywopłotem z grabów, które nie przycinane od wielu lat wyrosły w duże drzewa. Tereny po wschodniej stronie oficyny zajmowały ogrody użytkowe. W parku ustawiono figurki kamienne o charakterze sakralnym, które uległy zniszczeniu podczas II wojny światowej.

W pierwszej połowie XX w. zaszły duże zmiany w wyglądzie parku. Zlikwidowano ogrody warzywne. W okresie międzywojennym po stronie południowej całego założenia powstał tor wyścigów konnych długości około 3,5 km oraz mała trybuna dla widzów. Tereny na wschód od gumna i ujeżdżalni przeznaczono na wybiegi dla koni (padoki). Obok domu ogrodnika wybudowano stajnie koni ogrodowych, wzniesiono szklarnie i inspekty. W szklarniach uprawiano kwiaty (róże, cyklameny, kordyliny, prymulki, sinningie, sępolie, kalceolarie), które sprzedawano w sklepach na terenie miasta. W miejscu dawnej chmielarni założono inspekty pod uprawy warzyw. Po południowej stronie alei lipowej, łączącej park w Gumniskach z Zabłociem (obecnie ul. Sanguszków), powstał sad oraz szkółka drzew owocowych i ozdobnych. W ogrzewanej kanałowo oranżerii hodowano rośliny egzotyczne m.in. kamelie, palmy, cykasy, oleandry i agawy. Niektóre z nich w okresie letnim zdobiły gazon przed pałacem. Ozdobą parku od początku była drobna fauna: łabędzie pływające po stawie, wiewiórki oraz liczne ptactwo gnieżdżące się na drzewach. Uwagę przyciągało dzikie wino, oplatające północną ścianę pałacu oraz egzotyczne drzewa, w tym ciekawy egzemplarz tulipanowca amerykańskiego oraz potężny platan klonolistny, który obecnie jest najgrubszym drzewem w Tarnowie.

W latach 1931-1932 uwidoczniły się tendencje modernistyczne wyrażające się założeniem na południowym stoku ogrodu włoskiego w układzie tarasowym. Na środku tarasu górnego usytuowana była statua Merkurego (kopia rzeźby dłuta Giovani De Bologna), a na jego przeciwległych końcach rosły sędziwe okazy platanów i wiązu. Stąd roztacza się piękna panorama Góry Św. Marcina. Znajdujący się poniżej włoski ogród kwaterowy, z fontanną pośrodku, zamknięty był szpalerami strzyżonych żywotników. Ścieżki i drogi wysypane były drobnym żwirem. Park miał charakter rekreacyjno-wypoczynkowy, o czym świadczyły kręgielnia i kort tenisowy w jego północno-wschodniej części.

Całe założenie pałacowo-parkowe pierwotnie obejmowało teren o powierzchni około 37 ha. Po parcelacji w 1947 r. rezydencja książąt Sanguszków przeszła na własność Skarbu Państwa i została podzielona pomiędzy kilku użytkowników. Park właściwy (ok. 11 ha) wraz z zabudową (pałac, oficyna, dom ogrodnika, szklarnie, oranżeria) oraz teren na zachód od niego przejął Zespół Szkół Ogrodniczo-Rolniczych. Tereny po wschodniej stronie parku miały kilku użytkowników: szkoła podstawowa, gminna spółdzielnia, lecznica zwierząt, PKS, spółdzielnia produkcyjna i rolnicy indywidualni. W latach 50. XX w. wyprowadziły się gminna spółdzielnia, lecznica zwierząt i spółdzielnia produkcyjna, a opuszczone obiekty przejęła szkoła. Lecznicę zwierząt przeniesiono na teren dawnego warzywnika, gdzie funkcjonuje do dziś. Teren po wschodniej stronie parku, ze stajnią, szorownią, wozownią, garażami i ujeżdżalnią przejęła PKS. Po drugiej wojnie światowej rozsypce uległa oranżeria, zburzono stajnie koni ogrodowych. W latach 70. XX w. zlikwidowano stare szklarnie. Powiększono dom ogrodnika, oficynę pałacową oraz wybudowano blok mieszkalny i internat. Powierzchnia parku zmniejszyła się o pas szerokości 5 m, w związku z poszerzeniem ul. Braci Saków. Częściowe zasypanie stawów i kanałów spowodowało przerwanie ciągu wodnego i w konsekwencji wyschnięcie pozostałych akwenów na terenie parku.

Na terenie Parku Sanguszków na przestrzeni ostatnich lat dokonano szeregu inwestycji i remontów. Po południowej stronie pałacu wykonano nawierzchnię z kolorowej kostki oraz wymieniono nawierzchnię alejek w rejonie fontanny. W latach 2008 – 2009 dokonano cięć pielęgnacyjnych drzewostanu parkowego oraz wykonano „różankę” – klomb złożony z 791 róż w 11 odmianach, z alejkami z kamienia naturalnego, dwoma pergolami i czterema otoczakami granitowymi. W tak pięknej scenerii mieszkańcy mogą wypocząć i zrelaksować się.

Tarnów znany jest jako tzw. „wyspa ciepła” na meteorologicznej mapie Polski, a najcieplejsze miejsce w Tarnowie to właśnie południowa część Parku Sanguszków. Zimą północny stok wzgórza pałacowego jest wykorzystywany do zjazdów przez saneczkarzy i narciarzy. Ochrzczony „Diablą Górą” i opatrzony mini skocznią stok służy co roku do rozgrywania konkursów skoków narciarskich, organizowanych przez Zespół Szkół Ekonomiczno-Ogrodniczych. Kolejną atrakcją jest lądowisko dla małych samolotów przy ulicy Lotniczej. Park jest ulubionym przez Tarnowian miejscem do spacerów Tarnowian oraz plenerów fotograficznych nowożeńców.

PARK PIASKÓWKA 

Piaskówka to jedna z dzielnic Tarnowa, która z racji swojego sielankowego krajobrazu już od końca XIX wieku była popularnym wśród tarnowian miejscem przechadzek, spotkań zakochanych, a później również pikników, zabaw czy wycieczek rowerowych. Do połowy XX w. o las na Piaskówce opierała się północna granica miasta. Pomimo włączenia tych terenów w obręb Tarnowa, znaczna ich część zachowała swój wiejski charakter, obfitujący w różnorodne obszary zielone, takie jak sady owocowe, ogrody działkowe, park, a nawet las. Tereny Piaskówki przecinają płynące równoleżnikowo, niewielkie cieki wodne – rów „Od Strzelnicy” oraz rów „Bagienko”, które po połączeniu się tworzą wpadający do Dunajca potok Klikowski. Park na Piaskówce o powierzchni przeszło 20 hektarów powstał w latach 1977-1979, na miejscu dawnej kopalni piasku, stąd też jego nazwa. O jego kopalnianej przeszłości świadczy też nieco obniżony względem otoczenia teren oraz staw. Z początku istniało tu kilka wyrobisk wypełnionych wodą, które następnie zostały zasypane lub samorzutnie wypłyciły się i zarosły. Jedyny pozostały w środku parku staw o powierzchni 0,3 ha, został uregulowany w latach 70. XX wieku w ramach czynu społecznego mieszkańców Tarnowa. Z biegiem czasu pozbawiony dopływu wody staw, zamulił się, zarósł i prawie przestał istnieć. Wprowadzony w ramach rekultywacji kopalni drzewostan był różnorodny, złożony głównie z popularnych gatunków leśnych. Pomimo wypadnięcia części drzew i pojawienia się nowych samosiewów, nadal w wielu miejscach widoczny jest rzędowy układ pierwotnych nasadzeń. W składzie gatunkowym przeważają drzewa liściaste, zarówno rodzime takie jak brzozy, olchy, wierzby czy topole, jak i obce naszej florze, np. robinie akacjowe, dęby czerwone, klony srebrzyste. Jedynie w środkowej części parku występuje liczniejsza kępa świerków. Park miał być, jak wspominają niektóre źródła, wizytówką pobliskiej Fabryki Silników Elektrycznych. Między drzewami pojawiły się szutrowe alejki, ławki i mini muszla koncertowa, a nad stawem bufet i podłoga do tańców. Jednak pozbawiony pielęgnacji park dość szybko zaczął zmieniać swój charakter na coraz bardziej leśny. Zagęszczające się z biegiem czasu zarośla i popadająca w ruinę infrastruktura parkowa, pozbawiały Piaskówkę w coraz większym stopniu atrakcyjności. Dlatego coraz częściej i głośniej mówiło się o konieczności rewitalizacji tego miejsca. Punktem zwrotnym okazała się uchwała Rady Miejskiej w Tarnowie z 2003 roku, ustanawiająca Park Piaskówka parkiem gminnym, co pozwoliło pozyskiwać środki na remonty i zabiegi pielęgnacyjne.

W 2008 r. Park Piaskówka objęto planem rewitalizacji parków miejskich. Dzięki środkom pozyskanym przez Miasto z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Krakowie przeprowadzono pielęgnację części drzewostanu. Alejki spacerowe utwardzono betonem, a przy nich ustawiono liczne ławki i kosze na śmieci. Dla najmłodszych pojawił się plac zabaw, wyposażony w nowoczesne i bezpieczne urządzenia. Magistrat przygotował dokumentację oczyszczenia i odbudowania stawu, która zakłada uszczelnienie i zmianę kształtu niecki, regulację nachylenia skarp oraz wykonanie przepływu wody bieżącej przez staw. Woda pobierana ma być z rowu Bagienko i odprowadzana z powrotem do niego. Planowane jest również zarybienie stawu i posadzenie w nim roślin wodnych, a na brzegach roślin ozdobnych. Odpowiednio wyeksponowany staw zróżnicuje krajobraz parku i będzie magnesem przyciągającym uwagę spacerowiczów. Zapomniany niegdyś park powoli nabiera nowego blasku i staje się wśród tarnowian coraz modniejszym miejscem rekreacji. Oprócz tradycyjnych spacerowiczów z czworonogami czy rodziców ze swymi pociechami na placu zabaw, spotkamy tu osoby uprawiające przeróżne formy aktywności: biegi, marsze z kijkami „nordic walking”, jazdę rowerem lub na rolkach, nie wspominając o grach rozgrywanych na boiskach – piłkarskim i do siatkówki oraz na kortach tenisowych. Ścieżka rowerowa prowadząca z centrum miasta przez Piaskówkę ułatwia rowerzystom dotarcie do parku i poruszanie się wśród drzew. Ruch w parku nie zamiera nawet zimą, kiedy to pojawiają się trenujący biegi narciarskie.

Projekt zagospodarowania zakłada też wytyczenie przez park ścieżki przyrodniczo-edukacyjnej. Dość bogata flora i fauna oraz bliskość szkół stanowią dogodne warunki do przeprowadzania ciekawych lekcji przyrody na łonie natury. Można tu obserwować życie w wodach płynących i stojących, a na lądzie w różnych piętrach lasu. W dnie drzewostanu wykształciła się warstwa runa leśnego charakterystyczna dla lasów liściastych, złożona głównie z paproci, jeżyn oraz turzyc. Godne uwagi są piękne okazy kwitnącego i owocującego bluszczu pospolitego w rejonie przepustu rowu Bagienko pod al. Piaskową. Bluszcz to jedyny rodzimy gatunek liany w naszych lasach. Jego kosmate pędy wspinające się po pniach olch mają tu średnicę już kilku centymetrów. Ze względu na stosunkowo małą powierzchnię i otoczenie terenami zurbanizowanymi, fauna parku ograniczona jest do drobnych zwierząt, chociaż widuje się tutaj zimą stadko saren zachodzące z zagajników po północnej stronie miasta. Szczególnym bogactwem wyróżnia się ptactwo, którego obserwacja przez lornetkę i poznawanie zwyczajów z przewodnikiem w ręku daje mnóstwo satysfakcji i wspaniale poszerza naszą wiedzę przyrodniczą. Tzw. ptasiarstwo (ang. birdwatching) stało się pasją tysięcy ludzi na całym świecie, którzy często zrzeszają się w kluby.

Położone po zachodniej stronie parku rodzinne ogrody działkowe „Tamel”, założone zostały również na obszarze zdegradowanym przez wybieranie piasku. Lata pracy działkowiczów włożone w tę ziemię zmieniły ją nie do poznania.

Po północnej stronie ul. Elektrycznej znajduje się kompleks leśny o powierzchni ponad 7 ha, z czego prawie 5 ha jest w zasobach Nadleśnictwa Gromnik, a pozostała część należy do spółki Tamel i innych podmiotów. Pierwotnie cały ten teren był we władaniu Tamelu jako zieleń przyzakładowa, czego świadkiem są sterczące wśród drzew resztki urządzeń „ścieżki zdrowia”, wykonane przez zakład w latach 70. XX w. Drzewostan tworzą głównie olchy, brzozy oraz sosny pospolita i czarna w wieku 80-90 lat. Jest to bogate siedlisko grądowe, o czym świadczy występowanie azotolubnych pokrzyw oraz tzw. aspekt wiosenny, czyli zakwitanie roślin runa leśnego przed rozwojem liści na drzewach, takich jak zawilce i knieć błotna (kaczeńce). Obecny drzewostan jest niedostosowany do tak żyznego siedliska, dlatego jest zastępowany gatunkami zgodnymi z typem siedliskowym lasu: bukiem, lipą i dębem szypułkowym. Nasadzeniami w pierwszej kolejności uzupełniono luki powstałe po przejściu potężnej trąby powietrznej w lipcu 2001 r., która spowodowała ogromne szkody w drzewostanach i uszkodziła wiele domów na Piaskówce. To właśnie z Piaskówki płyną w świat informacje meteorologiczne z Tarnowa, bowiem na skraju parku, przy al. Piaskowej, ma siedzibę Stacja Hydrologiczno – Meteorologiczna Instytutu Meteorologii i Gospodarki Wodnej. Tuż obok Stacji dominują w krajobrazie dwa potężne wiązy szypułkowe. Podobne wiązy spotkać można w rejonie ul. Lippóczy’ego oraz przy ul. Krzyskiej. Gatunek, wymiary i regularne rozmieszczenie tych drzew sugeruje, że pochodzą one z jednego nasadzenia, należąc do najstarszych drzew w dzielnicy.

Będąc w parku warto również przespacerować się za teren byłej strzelnicy przy ul. Piłsudskiego, gdzie w pobliżu parku wodnego można podziwiać pomnikowy dąb szypułkowy oraz „Trojaczki” – 3 głazy narzutowe, również będące pomnikiem przyrody. Położony tu zbiornik wodny „Kantoria” jest pozostałością po działającej w XX wieku cegielni „Kantorya”, która miała połączenie kolejowe z linią Tarnów-Szczucin. Nieistniejąca już bocznica kolejowa, przecinająca północno – wschodni fragment parku Paskówka, pozostawiła widoczny do dziś ślad w postaci pasa znacznie młodszego drzewostanu. Piaskówka już od końca XIX wieku była popularnym wśród tarnowian miejscem spacerów, spotkań czy pikników. Park na Piaskówce o powierzchni ponad 20 ha powstał w latach 80-tych XX wieku. jednak szybko został zapomniany i zaczął zmieniać swój charakter na coraz bardziej leśny i „dziki”. By poprawić jego infrastrukturę Urząd Miasta Tarnowa objął park planem odnowy. Przeprowadzono pielęgnację części drzewostanu, alejki spacerowe zostały wybetonowane , a przy nich ustawiono ławki oraz kosze na śmieci.  Dla najmłodszych natomiast przygotowano plac zabaw. Zapomniany niegdyś park powoli nabiera nowego blasku i staje się wśród tarnowian coraz modniejszym miejscem rekreacji. Będąc w pobliżu Parku Piaskówka warto przespacerować się, gdyż znajdują się 2 naturalne pomniki: granitowy eratyk, który jest ogromny oraz ponad 100-letni dąb.

info: tarnow.pl 

bottom of page